Suy niệm
Lời Ngài đọc trong tuần sau lễ Chúa Ba Ngôi năm C 26.5.2013
“Nhưng vũ trụ hư huyền, tuy rộng
mở,”
Ta đê mê cảm được, chút gì đâu!”
(dẫn từ thơ Vũ Hoàng Chương)
Ga 16: 12-15
Tình vũ trụ, mà nhà thơ còn thấy như “hư huyền”/rộng
mở huống hồ tình Chúa Ba Ngôi lồng lộng khắp mọi nơi, làm sao dân con Đạo Chúa hiểu
được cho cặn kẽ, dù trình thuật vẫn cứ kể?
Trình
thuật, kể nhiều cho mọi người hiểu về tình Chúa Ba Ngôi, rất mừng và rất vui. Tình
Chúa Ba Ngôi, không đơn giản và dễ hiểu như ta nghĩ, dù Hội thánh có giải thích
bằng ngôn từ, hình ảnh hay sao đó, vẫn khó lòng. Thật ra, ta cảm nghiệm được
tình Cha qua Kinh Sách của người Do thái, mà thôi. Và, tình Chúa-Con ta am hiểu
chỉ một chút là nhờ giòng chảy tâm-tư cũng từ Do thái. Còn, tình Thánh Linh ta cũng
hiểu rất ít, lại chính là tình “Cha-và-Con” được kể từ nhiều thế kỷ, chí ít là thế
kỷ thứ tư, mãi về sau.
Kể từ đó, nhiệm-tích
Chúa Ba Ngôi hiểu theo cung cách rất tình giữa Cha, Con và Thánh Linh được Hội
thánh chấp nhận không do-dự bằng kinh-kệ và nghi lễ, bắt đầu bằng dấu thánh giá,
làm bằng chứng. Nhưng, vấn đề là: làm sao ta hiểu được nhiệm-tích Chúa Ba Ngôi
trong tổng thể, dù rất ít? May mắn thay, Hội thánh ở trời Tây cũng hiểu ít/nhiều
nhiệm-tích này nhờ lập-luận trừu-tượng mà thánh Âu Tinh dùng tâm-lý để ví đời Chúa
với đời ta và gọi đó là thần-học cao-siêu nhiệm-mầu, rất bí-tích.
Điều này cũng
dễ hiểu, vì cách ta suy nghĩ và yêu thương là gương phản-ánh cách Chúa nghĩ-suy
và yêu người, tức cách sống tâm-lý của Đức Chúa. Còn ta, ta suy tưởng và thương
yêu theo kiểu cách nào? Mỗi lần suy-tư nghĩ ngợi, ta thường hay nói chuyện với người
khác, hoặc thốt lên “lời” rồi vận dụng ba tấc lưỡi để giải-thích những gì mình
nghĩ suy. Còn, khi yêu thương, ta thường thở dài nhẹ nhõm, cũng có khi còn há miệng
để bày tỏ cho thật rõ. Dùng hình ảnh này để diễn tả cách Chúa làm, ta chỉ hiểu
được chút ít tình thương của Ngài, khi Ngài suy nghĩ và thương ta bằng hơi thở.
Dân con trong
Đạo còn gọi “Lời” là “hơi thở” của Ngài, tức: Thần Khí hoặc Thánh Linh. Bởi Thần
Khí, hiểu cho sát nghĩa, cũng là “Hơi”, là “Khí” rất thần của Đức Chúa. Thế
nên, ta hiểu được Tình Chúa Ba Ngôi rất tuyệt vời, là nhờ kinh nghiệm của “Khí”
và “Lời” ta hít thở qua tình người ta có với nhau. Vì thế nên, ta có thể xác
minh về tình Chúa Ba Ngôi theo cách-thế rất như thế. Và, khi ta đưa xác-chứng này
vào niềm tin ta có nhờ mạc-khải, ta sẽ hiểu thấu-đáo hơn, bằng cách so-sánh về tâm-lý
hệt như thế.
Ta còn được
mạc-khải về Chúa Ba Ngôi, qua “lời” của ngôn sứ, nữa. Thật ra, ngôn sứ không là
đấng bậc dám tiên đoán thời-cuộc hoặc nói trước những việc Chúa làm, cho bằng
các ngài chỉ nói năng cách mạnh bạo về những gì đã và đang xảy đến bên ngoài thân-phận
trống vắng của chính ta. Thế nên, khi lĩnh nhận mạc khải về Ba Ngôi Đức Chúa từ
ngôn sứ, ta tin Chúa vượt quá nhận thức của ta. Mạc khải về Chúa, là điều con
người không thể kham nổi. Bởi, Thiên-Chúa-là-Cha, Con và Thánh Linh là ngôn-ngữ
thánh-thiêng, ta chỉ chấp-nhận và lĩnh-hội cho riêng mình, chứ không bằng ngôn
ngữ dễ hiểu.
Còn, Thần
Khí thì sao? Phải chăng nhiều người nay quên mất Thần Khí?
Không hẳn thế. Bởi, khi Hội thánh mời
gọi ta chung lời nguyện cầu, ca tụng Chúa là Đấng cứu độ loài người, ta có được
niềm an-vui rất lạ khiến ta tiếp cận Thiên-Chúa-là-Cha-và-Con để rồi sẽ vui hưởng
nhan thánh Ngài, cách đích thực. Tên gọi thực của niềm an-vui lạ kỳ ấy lại là
Thần Khí. Theo Kinh thánh, thì Niềm-An-Vui-Lạ-Kỳ-là-Thần-Khí là Đấng đem “Cha-và-Con”
đến với ta, ngõ hầu ta gần gũi Ngài mãi mãi suốt đời ta. Ta không cần tìm Ngài
ở đâu xa, vì đã thấy Ngài đến với ta, qua Thần Khí. Và, Thần Khí của Ngài còn
giúp ta thôi không còn nghĩ Chúa cứ ở nơi xa xôi/cao vời, trên chốn ấy nữa.
Và, Thần Khí Chúa giúp ta hiểu được ý
nghĩa của cụm-từ “Cha-và-Con” mỗi khi ta dùng Lời để nói về Ngài. Ngài không là
“Cha” theo ngôn-ngữ bình thường ở đời và Ngài cũng không mang ý-nghĩa toàn-năng/toàn-thiện
thấy từ xa để ta tâm phục, khẩu phục. Nhưng, Ngài là “Cha-và-Con” được Thần Khí
Chúa dẫn đến với ta để rồi Ngài vẫn sống như “Cha-và-Con” nhờ vào hướng dẫn này.
Có lẽ, cụm từ “Cha-và-Con” đây, không đủ để diễn tả sao cho đúng nghĩa. Tuy nhiên,
mọi người con bé nhỏ của Chúa đều cảm-nghiệm được việc này bằng tâm-can và lời
cầu, ta vẫn sống. Ta sống đích thực cung cách “Cha-và-Con” là nhờ có như thế và
được như thế. Và, tình Chúa Ba Ngôi còn là cung-cách để ta thấy được “niềm an-vui
rất lạ” khi ta gần cận Ngài, cảm tạ Ngài từng làm thế, cho ta.
Mỗi người và mọi người đều tìm ra phương-thế
giản dị và tế nhị hầu gần cận Chúa Ba Ngôi, đặc biệt là Thần Khí Ngài bằng kinh
nghiệm tư riêng của mỗi người. Điều này, xem ra hơi nghịch-ngạo nếu ta sánh ví những
chuyện như thế với nền thần-học kinh-điển, thời buổi trước. Nhưng dù sao, ta
vẫn làm lắng-dịu được tính hiển-nhiên thông-thường bằng kinh nghiệm sâu sắc ta
vẫn có, về tình “Cha-và-Con” vẫn thấy trong gia đình bình thường, rất hạnh
phúc.
Chính bầu khí yêu thương gia đình có
đủ chức-năng để làm công việc này, một cách thường tình, rất bẩm sinh. “Cha” ở đây,
không là từ-vựng hoặc sự cách-biệt rất quyền-thế, mà là sự thân-thương, gần gũi
với đàn con trong gia đình. “Con” ở đây, là cung-cách cảm-nghiệm về quan-hệ lệ-thuộc
khác với quan-hệ cha-con ở đời đòi nhiều cảm kích, biết ơn. Và, giả như ta áp-dụng
tính lắng dịu thật ý-nghĩa của sự việc này với Chúa, chắc chắn ta sẽ có được cái
nhìn khác về “Cha-và-Con” nơi Ba Ngôi Đức Chúa.
Thần Khí, không là yếu tố dửng dưng
được Hội thánh bổ túc thêm vào tình “Cha-và-Con” cho có chuyện; nhưng là tình
thương yêu, là “bầu khí” trong đó Thiên-Chúa là “Cha-và-Con” đến với ta một
cách gần gũi hơn ta suy-tưởng hoặc nói đến. Tình thương yêu, dạy cho ta biết:
ta cần làm lắng dịu tính tuyệt-đối không xứng-hợp nơi người “Cha” và cả “Con”
nữa. Chính động-lực lắng dịu này, vẫn được coi là Thần Khí Chúa, tức Thần và Khí
của Tình Thương Yêu, Chúa diễn tả.
Thần Khi Chúa còn nhiều chức-năng khác
nữa. Và, một trong các chức-năng đó, là công tác của Tình Thương yêu vẫn thể-hiện
nơi mỗi người và mọi người. Có ở trong Thần Khí và nhờ vào Thần Khí, ta mới
thông hiểu và cảm kích được ý niệm “Cha-và-Con” ở cấp độ cao cả, của Đức Chúa.
Là người con thấp hèn, ta hay dựa vào người khác, đặc biệt là người gần gũi với
mình, để đưa ra sự việc, ý tưởng hoặc động-thái không liên can gì đến người ấy.
Nhiều ý-tưởng và sự việc hiển-nhiên do ta tưởng tượng ra, nhưng “người khác” kia
vẫn chấp nhận những gì ta tạo ra cho họ, vì họ chỉ muốn được yên hàn với ta, mà
thôi.
Với Thiên Chúa, đôi khi ta cũng hay làm
thế. Nhưng thật sự, Chúa lại không mấy thích hợp với những gì kỳ-quái do ta tạo
ra. Chúa là Đấng không chấp-nhận được ý-tưởng kỳ-quái do ta làm cho người khác,
đặc biệt là những người gần gũi với mình. Ý tưởng đó, chỉ có thể xảy ra ở nơi
Chúa đến mức độ sự lắng-dịu trọn-vẹn trong “Cha-và-Con” luôn có chỗ đứng thực
sự. Và, chỉ khi Chúa có ở đó, thì Thần Khí của thực tại yêu thương tràn đầy mới
vui hưởng được tình thương trọn-vẹn. Bởi thế nên, có lẽ Thiên-tính là chốn miền
ở đó mọi sự đều do ta thổi phồng/phóng đại và mọi cố gắng để đạt đến tuyệt đối
như tình “Cha-và-Con” như thế mới lắng dịu. Và Thần Khí trong Chúa mới thực sự
là Đấng làm được việc đó cho “Cha-và-Con”.
Chính đó, là sự tự-do duy-nhất có
trong Chúa. Tự-do, không dính dự vào bất cứ cảm-tưởng nào về tính tuyệt-đối nơi
tình “Cha-Con-và-Thần-Khí”, mới đúng. Nhưng được phép tham gia vào sự tự-do đó,
chính là ân-huệ Chúa ban cho ta, những người sẵn sàng dấn bước ra đi trên lối
mòn lắng-dịu tính tuyệt-đối, và ra đi mừng vui tháp-nhập vào sự hiệp-thông giữa
Chúa Ba Ngôi, cũng rất lạ.
Trong cảm-nghiệm tình Chúa Ba Ngôi
rất thương yêu, ta lại sẽ ngâm lên lời thơ rất lạ, mà rằng:
“Nhưng vũ trụ hư huyền, tuy rộng mở,
Ta đê mê cảm được chút gì đâu.
Hồn với xác, chỉ còn
thoi thóp thở
Trong hai bàn tay sắt, bọc nhung nâu.”
Trong hai bàn tay sắt, bọc nhung nâu.”
(Vũ Hoàng Chương – Chết Nửa Vời)
“Chết
Nửa Vời”, chỉ là chết với xác-thân còn “thoi thóp thở”. “Ta đê mê”, cảm được tình Chúa Ba Ngôi
hiển-hiện nơi con người. Tình “Cha-và-Con” có “Thần Khí” chan hoà, vẫn là tình
thương ta cảm nghiệm suốt một đời. Với người đời.
Lm Nguyễn Đức Vinh Sanh
Mai Tá lược dịch
No comments:
Post a Comment