Saturday 7 February 2015

“Thế rồi, trăng sáng lung linh,”



Suy Niệm Chúa Nhật Thứ 6 Thường niên Năm B 15.02.09

“Thế rồi, trăng sáng lung linh,”
“Em mười sáu tuổi giận hờn vu vơ”.
(Dẫn nhập từ thơ Nguyễn Tất Nhiên )
Mc 1: 40-45

            Diễn giải cho chính xác cụm từ Hy lạp trong Tin Mừng, ta biết thánh Máccô có ý nói đến phong thái “nổi giận” chứ không phải lòng “thương hại” của Đức Kitô. Ngoại trừ trích đoạn Tin Mừng thánh Gioan kể lại Đức Kitô “nổi đoá” thật sự khi Ngài bước vào đền thờ, mà thôi. Phần đông các dịch giả Sách thánh thường “lúng túng” khi liên-tưởng đến cảnh Đức Giêsu cũng “nổi giận”.
            Tuy nhiên, Giêsu Đức Chúa có “nổi giận” đi nữa, điều đó cho thấy Ngài có cái nhìn thấu-đáo, cẩn-trọng nơi tâm-can của Ngài. Và, đây là thách thức lớn gửi đến chúng ta. Hẳn ai cũng rõ, giận dữ là trạng thái thường tình cho thấy có cái gì đó không ổn xảy ra trong cuộc sống chung đụng giữa người với người.
Giận-dữ là cảm xúc quan-trọng được thẩm-định, rất rõ nét. Nổi giận, mang tính trung-hòa trong giá-trị tu-đức của người đi Đạo. Trong cuộc sống thường nhật, tùy cách-thức ta giải-quyết các trường-hợp nóng giận, mọi người sẽ thấy ảnh-hưởng của bẩy thứ tình cảm Những “hỉ, nộ, ái, ố, ai, hoan, lạc” ở trong ta. Có người cứ ở lỳ mãi trong tư-thế nổi giận để rồi, kết cuộc sẽ bị “cháy” và “thấm đòn” vì có tính-khí ấy. Người khác, lại nhân cơ-hội này rút kinh-nghiệm tạo nghị-lực mà sửa-đổi những gì sai trái, vẫn chưa ổn.
            Với xã hội Palestin vào thế kỷ đầu đời, bất cứ người nào có vấn đề ngoài da đều được tặng cho cái mũ chụp lên đầu bằng tên gọi “phung/cùi”, nghe kinh khiếp. Họ bị buộc phải sống bên lề xã-hội, xa làng mạc thị-thành vốn thân quen, vào độ trước. Bị bắt buộc như thế, họ không còn được cận-kề người đồng-hương, đồng chủng nữa. Mỗi lần cất bước đi đâu, làm việc gì đều phải báo-động, kêu to “Ô-uế! Ô-uế! Chúng tôi là phường ô-uế!”
Lại nữa, họ chẳng khi nào dám bén mảng đến chốn đông người dù đó có là đền thờ, chợ búa hoặc chồn dân gian bình thường ở đời. Người đời khinh bỉ họ như những kẻ bị Chúa chúc dữ, không thể kể tên trong danh-sách “Dân được chọn”. Bởi thế nên, cũng chẳng lạ gì khi thấy Đức Kitô tỏ dấu giận-dữ khi Ngài được bảo cho biết là: người bệnh phong cùi bị đối xử tệ bạc, bỏ rơi.
Mỗi lần gặp họ, là Ngài công-khai đối đầu với cả một hệ-thống quan-quyền dám cướp đi phẩm-cách cao quý của người mắc những dị-tật buồn, hẩm-hiu, lẻ bóng. Mặt khác, lề-luật trong Đạo cũng chẳng chùn tay do-dự khi tước đọat khỏi nơi họ mọi hy-vọng để sống còn. Sống cho ra người. Sống cho xứng đáng với tư-cách cao sang của kiếp người.
            Phúc-âm hôm nay, đưa ra hai chi-tiết quan-trọng, cần được xem xét. Thứ nhất, về người phung cùi/ghẻ lở, dù mắc bệnh ngặt-nghèo khiến mọi người ghê tởm, anh vẫn can-đảm bước tới giáp mặt Đức Chúa để trình-bày nỗi niềm riêng và yêu-cầu Ngài chữa lành cho anh.
Ở đây, truyện kể ghi rõ Đức Giêsu đã đụng tay vào người anh; và rồi, mọi vết hằn trên da thịt đều tan- biến.
Về tình-huống đối đầu với luật-pháp, mọi điều-khoản trong lề-luật ở xã hội cũng như tôn-giáo nay đã bị bẻ gẫy. Thật ra, việc Đức Giêsu chữa lành cho người phong hủi không chỉ mang ý-nghĩa thách-thức đối-chọi với luật-pháp hoặc húy-kỵ các thói quen vẫn giữ ở xã-hội ngoài đời, thôi.
            Hành-động của Đức Giêsu, còn thúc-giục người bệnh ra đi thực-hiện những gì luật đạo dạy anh làm. Có như thế, anh mới có thể về với đền thờ, với cộng-đoàn thân-yêu của mình.
Giải quyết khúc mắc căn-bản này, Đức Kitô cho thấy: Ngài quan-tâm đến công-tác hoán-cải cuộc đời của những người mà Ngài gặp trong hành-trình rao truyền ơn cứu-độ. Và Ngài đưa họ về với bộ luật cao-cả của Đức Chúa, đó là: lòng yêu-mến/xót-thương tất cả mọi người, kể cả những người bị bỏ rơi, lánh mặt.
            Chi-tiết thứ hai mà trình-thuật nay đề cập, là nhận-định đúng mức các thách-đố đặt nơi cơn giận của chúng ta. Thách-thức đây, không chỉ liên-quan đến việc tranh-đấu cho quyền-lợi chính-đáng của mỗi người, cả khi người này phạm nhiều sai trái, lỗi luật. Thách-thức đây, còn mang nghĩa đấu-tranh cho phẩm-cách và quyền-hạn của người khác được mau chóng phục-hồi.
            Đấu-tranh ấy, ngày nay, mang nhiều dạng-thức rất khác biệt, như: nỗ-lực chấm-dứt hành-vi tước-đoạt quyền làm người của các hài-nhi chưa mở mắt chào đời, quyết tranh-đấu chống lại mọi manh-tâm cướp đi quyền được sống của những người mắc bệnh nan y, gần kề cõi chết. Tranh-đấu cho thế-hệ mai ngày, bằng việc quan-tâm, chăm sóc địa cầu mình đang sống cũng rất cần.
Đồng thời, thách-thức và tranh-đấu còn có nghĩa đứng lên mà hành-động cho phải phép, quyết bênh-vực những người đang chung sống trong cùng mái ấm cơ ngơi với mình hoặc những người cùng xứ đạo cộng-đoàn, hoặc sở làm vẫn năng nổ hoặc những người cùng xóm quẩn quanh với mình, những người cùng tổ quốc thân yêu, cùng một thế-giới sinh-động, ở nơi đó vẫn còn nhiều đối-xử tệ-bạc, đầy tủi hổ. Ở nơi đó, vẫn còn nhiều người phong hủi vẫn bị liệt vào thành phần ô uế, phải tránh xa.
            Cuối cùng, nếu hỏi rằng: sao ta cứ bận tâm với những nóng giận như thế?  Thì, xin thưa rằng, vì Chúa-nhật hôm nay, Đức Kitô lại đã đến với ta một lần nữa. Ngài đến công-khai khẳng-định rằng: dù ta có nghĩ mình tệ-lậu đến mức-độ nào đi nữa, dù người kia hoặc người nào khác có đối-xử với ta chẳng ra gì đi nữa, thì vẫn chẳng có gì tồi tệ ở trong ta lại không được Chúa quan-tâm, đến chữa lành.
Chẳng có gì khiến ta ra tuyệt-vọng, dù ngày mai đây đất trời lồng-lộng có ngả nghiêng, sụp đổ đi chăng nữa, cũng thế.   
            Cầu mong sao, Tiệc thánh hôm nay đem đến cho ta tình yêu nóng bỏng và lòng xót thương chữa lành của Đức Chúa để ta đấu tranh vì người khác, cho phẩm giá của người khác, người đồng lọai đang mang bệnh phung hủi, hiểm nghèo. Phẩm giá con người chính là quà tặng cao quý ta nhận được từ vị Chúa tể của Tình yêu thương, xót xa.
Cầu và mong sao, ta vẫn hy-vọng vào cơn giận rất thực của chính mình. Vì biết rằng, mọi buồn phiền, giận dữ ta đang gặp cũng sẽ thành như cơn giận chính-đáng Đức Kitô để lộ hôm trước. Để rồi, Ngài sẽ biến-đổi ta thành nhân-tố tốt lành khả dĩ lay-chuyển và kiến-tạo một Giáo-hội lành-mạnh và công-chính hơn. Và, thế-giới ta sống, sẽ công bình hơn bao giờ hết.
            Nóng như thế, mới là nóng đích thực. Giận như thế, mới là giận tự-nhiên. Nóng giận rất chóng qua, để rồi sẽ đổi mới cuộc đời lâu nay còn nguội lạnh. Nguội và lạnh, như viên đá xanh trơ trẽn trước tình-yêu nóng-bỏng của Đức Chúa, vẫn tỏ lộ cho mỗi người và mọi người. Vậy thì, ta có nên gọi đây là cơn giận lành, được hay chăng?
Cảm-nghiệm tính lành-mạnh nơi cơn giận-dữ của Ngài, cũng nên ngâm tiếp lời thơ trên, mà rằng:

“Thế rồi trăng sáng lung linh,
Em mười sáu tuổi, giận hờn vu vơ.
Sang năm mười bảy không ngờ,
Tình tôi nít nhỏ, ngồi mơ cũng thừa.
Tôi mười bảy tuổi buồn chưa,
Đầu niên học mới dầm mưa cả ngày.”
(Nguyễn Tất Nhiên – Trúc Đào)

Tình của tôi hay ai đó, dù “nít nhỏ” vì dầm mưa hay lưa thưa tuổi mười sáu rất giận dỗi, vẫn là thứ tình không “vu vơ”, “không ngờ” hoặc “buồn chưa”, đâu đấy; nhưng vẫn là thứ tình của người thường có Chúa phù trợ, đỡ nâng, rất không buồn.

Lm Richard Leonard sj,
Mai Tá lược dịch

No comments: