“Một thời mây biếc đã trôi qua,”

Suy Tư Tin Mừng Chúa Nhật thứ ba mùa Chay năm C 28/02/2016

                                 Tin Mừng (Lc 13: 1-9)

Lúc ấy, có mấy người đến kể lại cho Đức Giêsu nghe chuyện   những người Galilê bị tổng trấn Philatô giết, khiến máu đổ ra hoà lẫn với máu tế vật họ đang dâng. Đức Giêsu đáp lại rằng:

"Các ông tưởng mấy người Galilê này phải chịu số phận đó vì họ tội lỗi hơn mọi người Galilê khác sao? Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy. Cũng như mười tám người kia bị tháp Silôác đổ xuống đè chết, các ông tưởng họ là những người mắc tội nặng hơn tất cả mọi người ở thành Giêrusalem sao? Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết y như vậy."

Rồi Đức Giêsu kể dụ ngôn này: "Người kia có một cây vả trồng trong vườn nho mình. Bác ta ra cây tìm trái mà không thấy, nên bảo người làm vườn: "Anh coi, đã ba năm nay tôi ra cây vả này tìm trái, mà không thấy. Vậy anh chặt nó đi, để làm gì cho hại đất?_” Nhưng người làm vườn đáp: "Thưa ông, xin cứ để nó lại năm nay nữa. Tôi sẽ vun xới chung quanh, và bón phân cho nó. May ra sang năm nó có trái, nếu không thì ông sẽ chặt nó đi."

“Một thời mây biếc đã trôi qua,”

                 “Nay tưởng cây vàng lại nở hoa.”

                       (Dẫn từ thơ Đinh Hùng)

            Cây vàng hôm trước có nở hoa, đâu vì mây biếc đã trôi qua! Cây vả hôm nay đã khô đẹt, cũng chẳng do Chúa quở trách mới vừa qua, như trình-thuật hôm nay còn kể lại.

Trình thuật ”cây vả” hôm nay, hiển nhiên không nói gì về hạnh phúc ở nhân gian trần thế. Trình thuật cũng không bàn nhiều về những trừng phạt Đức Chúa gửi đến với cây trái còi đẹt, chốn thế trần. Nhưng, Tin Mừng đặc biệt hàm ẩn một hạnh phúc. Thứ hạnh phúc đong đầy những quà tặng cứu độ, của Đức Chúa.

Và Tin Mừng hạnh phúc hôm nay, sẽ không trọn vẹn nếu không có sự hoà đồng hợp tác của những người con yêu dấu, nơi gian trần. Nơi, có những hạnh phúc nhỏ nhoi cần nâng niu như trái chín đầu mùa. Trái chín đã kết tụ, vào mùa tới. Mùa của sám hối. Mùa xót thương thân phận còi đẹt, rất bất hạnh. 

             Về những còi đẹt/bất hạnh chốn nhân trần, dân thường ở huyện lại cho rằng: chính đó, là hình phạt Cha gửi đến. Một loại hình trừng phạt: nhẹ, thì như cây vả không đâm hoa kết trái. Nặng, thì như Tsunami cơn sóng rất thần, xứ Inđô. Nối tiếp các bất hạnh/còi đẹt, là ngờ vực.

Ngờ vực ở Thiên đình lẫn “chốn nhân gian”, chưa dám chắc nơi đâu là hạnh phúc nhỏ, ta có được. Và, người đời vẫn cứ nghi ngờ. Nghi và ngờ, rằng: Thiên Chúa quản cai vũ trụ như người điều khiển con rối, rất tơi bời.

Trình thuật “cây vả” hôm nay còn cảnh tỉnh, rằng: nếu các ngươi không sám hối tất cả sẽ nên còi đẹt/bất hạnh, tựa cây khô. Tuy nhiên, cây khô bất hạnh không giảm bớt đi tình thương yêu cứu độ, Chúa ban phát. Và, Tin Mừng cũng không đề cập gì đến duyên do của bất hạnh/còi đẹt. Bởi, bất hạnh nơi con người và còi đẹt ở cỏ cây, đều là những cảm nghiệm, tự hỏi rằng: phải chăng Chúa đã bớt yêu tôi? hoặc: tôi có xứng với tình yêu thương của Đức Chúa, nữa không?

Trình thuật “cây vả” vẫn xác minh một điều, rằng: tình huống “nhân gian” nơi ta sống, các kinh nghiệm ta trải qua, đều là những “dấu chỉ” về tình Chúa thương ta. Dù ở Thiên đình hay chốn nhân gian người phàm, loài người và cỏ cây vẫn tràn đầy ơn mưa móc, những ân huệ.

Ân huệ Ngài tặng, luôn nhắc ta một bổn phận: phải biết sẻ san đùm bọc với hết mọi người, chứ không chỉ cho riêng mình. Đùm bọc, để muôn người như một trở nên “trái chín đầu mùa”, có Chúa “nâng niu chăm sóc”. Và từ đó, trở thành quỹ đạo tình thương chuyển tải ân huệ Ngài ban, cho mọi người.

Dù là quà tặng, nhưng “dấu chỉ” của ân huệ không trở thành định chế; mà, là dịp tốt để ta cảnh tỉnh. Cảnh giác về những nghịch lý/nghịch thường, đang có trong đời. Và, tỉnh thức, để gặp Đấng cứu độ luôn tặng ta nhiều ân huệ.

Ở “nhân gian” cỏ cây - đời người, vẫn có lúc ta tưởng chừng như đã ngã gục, đắm chìm trong khổ đau. Đau, vì tật bệnh. Khổ, vì tai ương, nghèo khó. Có lúc, ta đau đớn sầu khổ vì những thất bại, nơi trường đời. Đau đấy, nhưng vẫn không nên chủ bại. Khổ đấy, nhưng chớ có tuyệt vọng. Bởi thất bại, thật ra, vẫn là mẹ thành công, mà ta không thấy đó thôi.     

Nói chung, còi đẹt/bất hạnh không là hình phạt, đến từ Chúa. Thất bại, cũng là điều tốt. Vì, có thất bại mới khiến bạn bè/người thân rời bỏ tháp ngà hạnh phúc của riêng mình, để vực dậy những người đã ngã gục và đưa họ về với vòng tay ôm, chăm sóc.

Ngược lại, cuộc sống ấm no, dư đầy vật chất, vẫn chưa hẳn là “hạnh phúc nhỏ nhoi cần nâng niu”. Bởi, niềm vui sướng giả tạo, cấp thời chỉ đưa con người về với ích kỷ, cá nhân chủ nghĩa. Chẳng quan tâm đoái hoài gì đến tha nhân. Đồng loại.

Thành thử, lâu nay đã trở thành nguyên tắc cho thực tại cuộc sống: ở đâu có đoái hoài đùm bọc người khác, những người đau khổ đói nghèo, ở đó Đức Chúa sẽ lân la, đến gần. Ở đâu vật chất dư dật thừa mứa, nhưng thiếu quan tâm đùm bọc những người lâu rày không có, chắc chắn nơi đó Chúa không hiện diện. Và, hạnh phúc có từ vật chất dư dật mà thiếu sẻ san, chỉ là hạnh phúc tạm bợ vị kỷ. Tuyệt nhiên, đó không là hạnh phúc, đích thật.

Hạnh phúc đích thật, chính là sự đùm bọc, sẻ san với người đồng cảnh, mà thánh Phaolô đề cập trong bài đọc 2, hôm nay. Thánh nhân quả quyết: không phải vì bản thân ngài cũng kinh qua các giai đọan bất hạnh/còi đẹt, nên chắc chắn có được đảm bảo, là: người khác sẽ yêu thương đùm bọc ngài.

Ngược lại, những ai kinh qua bất hạnh – khổ đau, vẫn được bảo đảm, là: Chúa sẽ dành cho họ một cơ hội khác nữa để trỗi dậy, nhờ có sự cầu bàu của người anh/người chị, cùng cảnh ngộ. Cũng tương tự như cây vả còi đẹt nói ở Tin Mừng. Nói khác đi, đấy là tình huống “mặn này cho bõ nhạt ngày xưa”. Thứ mặn mà/tình nồng của những sẻ san đùm bọc từ người anh/người chị đồng cảnh ngộ.

            Với hiểu biết tương tự, chẳng phải vì mình từng đi lễ. Vẫn xưng tội đều đặn; hoặc đã rửa tội theo nghi thức Công Giáo, mà nghiễm nhiên mình được bảo đảm chiếc vé “lên Thiên đình”, nơi có những hạnh phúc đáng nâng niu. Hoặc, nắm chắc được rằng Đức Chúa yêu thương tặng ban, ơn cứu độ. Cho mình. Bởi nếu thế, chiếc máy vi âm, cái loa phóng thanh hoặc cột đèn đường, chúng đã có bảo đảm được “nâng niu như trái chín đầu mùa”, trước chúng ta.

Cuối cùng, vấn đề là: nếu sau những tháng ngày tham dự thánh lễ, hãm mình phạt xác, mà không sám hối. Đổi mới. Thì, cũng chẳng có gì đảm bảo, là: ta tăng trưởng trong tình yêu thương đùm bọc của Chúa.

Quả vậy, qua trình thuật “cây vả” hôm nay, Chúa đã hai lần nhắc nhở: “nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ như vậy”. Sẽ như vậy, tức là sẽ cùng chung số phận còi đẹt/bất hạnh, như cây vả. Không khác gì “mấy người Ga-li-lê kia thôi”. Xem như thế, trình thuật “cây vả” đã hơn một lần cảnh tỉnh con dân nhà Đạo: hãy biết sám hối và đổi mới.

Sám hối - đổi mới, có quyết tâm sẻ san tình thương yêu cứu độ, Chúa tặng ban. Sám hối - đổi mới, để người người, dù chưa nghe biết Tin Vui An Bình, cũng được sẻ san đùm bọc, với thương yêu. Sám hối - đổi mới, là trở về nguồn, theo chân Thầy rao truyền tình thương yêu cứu độ, cho mọi người. Rao truyền cho bạn bè - người thân, lẫn người xa lạ, chưa từng biết. Cả người trong Đạo, lẫn người ở ngoài. Cả trong gia đình, trường ốc lẫn công sở, phố chợ. Tất cả, đều là cánh đồng lúa chính cần được rao truyền. Cần, thợ gặt.

            Sám hối - đổi mới nhân Mùa Chay, là tạo dịp thuận cho chính mình, để vun xới cây vả còi đẹt/bất hạnh cho tươi tốt. Cho đâm hoa kết trái. Sám hối - đổi mới, để nhớ rằng: chính ta đã được gọi mời không chỉ làm người tín hữu ngoan hiền/giữ luật Đạo, thôi. Nhưng còn biết, đem thông điệp Mùa Chay đến với thế giới nhân trần.

Thông điệp giản đơn, là: hãy biết “nâng niu hạnh phúc nhỏ ta vẫn có”. Chuyển tải thông điệp “Sám hối”, để rồi toàn bộ thế giới sẽ đổi mới. Sẽ nên trong sáng. Tươi vui. Vui, với mọi người. Yêu, mọi người. Giúp hết mọi loài. Sinh vật. Động vật.

Trong cảm-nghiệm điều Tin Mừng kể, nay ta ngâm lại lời thi-ca đầy nhạc, rằng:

“Một thời mây biếc đã trôi qua,

Nay tưởng cây vàng đã nở hoa.

Em chẳng mơ gì, tôi chẳng nói,

Đôi hồn không biết có nhìn xa?”

( Đinh Hùng – Bướm Xuân)

Cứ tưởng cây vàng/cây vả đã nở hoa, cả khi đau khổ tình chết lặng đến như thế. Phải chăng, đó cũng là cảnh-tình của nhiều ngườ, ở mọi nơi.

Lm Richard Leonard, sj biên soạn - Mai Tá lược dịch.