Suy
Tư Tin Mừng trong tuần thứ 15 thường niên năm A 16/7/201
Tin Mừng (Mt 13: 1-23)
“Hôm ấy, Đức Giêsu từ trong nhà đi ra ngồi ở
ven Biển Hồ. Dân chúng tụ họp bên Người rất đông, nên Người phải xuống thuyền
mà ngồi, còn tất cả dân chúng thì đứng trên bờ. Người dùng dụ ngôn mà nói với
họ nhiều điều.
Trong
khi người ấy gieo, thì có những hạt rơi xuống vệ đường, chim chóc đến ăn mất.
Có những hạt rơi trên nơi sỏi đá, chỗ đất không có nhiều; nó mọc ngay, vì đất
không sâu; nhưng khi nắng lên, nó liền bị cháy, và vì thiếu rễ nên bị chết khô.
Có những hạt rơi vào bụi gai, gai mọc lên làm nó chết nghẹt. Có những hạt lại
rơi nhằm đất tốt, nên sinh hoa kết quả: hạt được gấp trăm, hạt được sáu chục,
hạt được ba chục. Ai có tai thì nghe."
Các môn
đệ đến gần hỏi Đức Giêsu rằng: "Sao Thầy lại dùng dụ ngôn mà nói với
họ?" Người đáp: "Bởi vì anh em thì được ơn hiểu biết các mầu nhiệm
Nước Trời, còn họ thì không. Ai đã có thì được cho thêm, và sẽ có dư thừa; còn
ai không có, thì ngay cái đang có, cũng sẽ bị lấy mất. Bởi thế, nếu Thầy dùng dụ ngôn mà nói với họ, là vì họ nhìn
mà không nhìn, nghe mà không nghe không hiểu.
Thế là
đối với họ đã ứng nghiệm lời sấm của ngôn sứ Isaia, rằng: Các ngươi có lắng tai
nghe cũng chẳng hiểu, có trố mắt nhìn cũng chẳng thấy; vì lòng dân này đã ra
chai đá: chúng đã bịt tai nhắm mắt, kẻo mắt chúng thấy, tai chúng nghe, và lòng
hiểu được mà hoán cải, và rồi Ta sẽ chữa chúng cho lành.
"Còn anh em, mắt anh em thật có phúc vì được thấy, tai anh em thật có phúc, vì được nghe. Quả thế, Thầy bảo thật anh em, nhiều ngôn sứ và nhiều người công chính đã mong mỏi thấy điều anh em đang thấy, mà không được thấy, nghe điều anh em đang nghe, mà không được nghe.
"Vậy anh em hãy nghe dụ ngôn người gieo giống.19
Hễ ai nghe lời rao giảng Nước Trời mà không hiểu, thì quỷ dữ đến cướp đi điều
đã gieo trong lòng người ấy: đó là kẻ đã được gieo bên vệ đường. Còn kẻ được
gieo trên nơi sỏi đá, đó là kẻ nghe Lời và liền vui vẻ đón nhận. Nhưng nó không
đâm rễ mà là kẻ nhất thời: khi gặp gian nan hay bị ngược đãi vì Lời, nó vấp ngã
ngay. Còn kẻ được gieo vào bụi gai, đó là kẻ nghe Lời, nhưng nỗi lo lắng sự
đời, và bả vinh hoa phú quý bóp nghẹt, khiến Lời không sinh hoa kết quả gì.3
Còn kẻ được gieo trên đất tốt, đó là kẻ nghe Lời và hiểu, thì tất nhiên sinh
hoa kết quả và làm ra, kẻ được gấp trăm, kẻ được sáu chục, kẻ được ba
chục."
“Làm sao tình vĩnh cửu, không tan?”
“yêu trọn
đời này và kiếp tới.”
(dẫn từ
thơ Niệm Nhiên)
Không vỡ tan, nên tình người vẫn vĩnh cửu.
Yêu trọn kiếp, nên đời người còn lưu mãi. Yêu thương vĩnh cửu, là ý nghĩa của
dụ ngôn truyện kể ở trình thuật, rất hôm nay.
Trình thuật thánh Mátthêu viết hôm nay,
lại vẫn mang dáng dấp của dụ ngôn truyện kể, để nghĩ suy. Suy, là suy những gì
gói ghém trong truyện. Nghĩ, là nghĩ làm sao về những gì dụ ngôn nói.
Dụ ngôn hôm nay, là một trong nhiều phong
cách để kể về đời sống Đức Kitô, theo kiểu khác. Bằng vào cung cách thuật
truyện lạ như thế, thánh Mátthêu còn kể ra một loạt các dụ ngôn, có ngôn từ và
hình ảnh để người đọc nắm bắt được bí kíp của cuộc sống.
Trước đó, thánh Máccô cũng đã sử dụng
đường lối này để thuật truyện. Bằng vào cách này, thánh Máccô viết: Đức Giêsu
nói nhiều đến điều rất khó lòng, để bày tỏ. Chẳng hạn như khi nói: Ngài sẽ
không đi nơi đâu ra khỏi nỗi chết. Nỗi chết trên thập tự. Và, Ngài cũng không
có chổ để gối đầu.
Hãy đến ở lại với Ngài, rồi người người sẽ
toả đi muôn nơi. Cả khi bị vùi dập và giết chết, Thiên Chúa vẫn không bỏ rơi
một ai. Ngài vẫn giúp. Hãy tự mình tạo trống rỗng đến mức độ không để lại gì ở
nơi mình. Nghe như thế, ít người hiểu được điều Ngài nói, nên mới chống đối
giận dữ.
Bằng
vào lối viết như thế, thánh Máccô cho thấy Chúa muốn đả kích thái độ của người
Do thái đối với cuộc sống. Đả phá mọi ảo tưởng, mộng mơ và những tham vọng vẫn
có, nơi họ. Ngài muốn đem họ về với thực tế, dưới đất. Với thánh Máccô, bí kíp
để mọi người sống là giáp mặt nhìn thẳng vào khó khăn. Rất cứng cỏi. Bởi, cuộc
sống con người đâu có nghĩa luôn thuận lợi, dễ dãi. Và, thoải mái!
Kể về dụ ngôn người gieo giống, thánh
Máccô nhắm đến những người sống chệch đường lối Chúa đưa ra. Tức, chỉ phớt qua
nơi mặt ngoài, chứ không đặt thẳng trọng tâm đích thực của vấn đề. Họ là những
người chỉ muốn thoát khỏi chủ đề chính. Chỉ thích những chuyện khác, bên lề
thôi.
Kể về hạt giống rơi bên vệ đường, bị chim
chóc bay đến lấy đi, là ý nói đến những người lơ là, không hiểu biết. Kể về
những hạt rơi vào nền đất đá, quá nông, không bám sâu vào lòng đất. Nên, đã bị
nắng trời thiêu rụi, là ý nói về những người chỉ chú trọng mặt ngoài, không
quyền uy sức mạnh để có thể ở lại. Thánh nhân còn nói về những hạt rơi vào bụi
gai, dễ chết ngạt. Tức, về những người quá ưu tư về thế giới. Về những cám dỗ ở
đời, không để ý gì đến cung cách Chúa dạy, để mà sống. Những gì thánh Máccô đề
cập đến hạt giống, là nói về cung cách sống đạo, cho đúng cách.
Dụ ngôn thánh Mátthêu kể, được viết vào
thời gian sau thánh Máccô, rất nhiều. Khi kể về cùng một truyện, thánh Mátthêu
cũng hiểu những điều mà tiền nhiệm mình từng nói. Hiểu rõ dụng đích của dụ
ngôn, theo cách rất khác thường.
Và, thánh nhân diễn tả theo phong cách
cũng khác. Khác, ở cách nói về cuộc đời. Về tình tiết lẫn ảnh hình, của câu
truyện. Dưới ngòi viết của thánh Mátthêu, cuộc đời con người có những cốt cách
rất đẹp. Đẹp đến độ ta không thể dùng ngôn ngữ ngày thường để diễn tả. Mà, phải
khôn ngoan nắm bắt. Và, thực hiện.
Chừng như thánh Mátthêu còn đưa âm nhạc
vào trong đó, cùng với ngôn ngữ truyện kể, có hình ảnh. Không dùng lời lẽ
thuyết phục người nghe, mà đưa ra luận cứ về luân lý. Nhưng dùng tất cả những
thứ nêu trên cốt cho mọi người thấy sự việc tuy tầm thường và bé nhỏ trong cuộc
sống vẫn đều có bí kíp, rất tốt đẹp.
Dụ ngôn hôm nay, thánh Mátthêu kể về các
loại đất ở nông trại. Và tín thư mà thánh nhân đưa ra, là: hãy sử dụng tất cả
để kiến tạo thế giới. Rồi thì, hạt giống tốt lành của Chúa sẽ đổ tràn lên tất
cả. Rồi cứ thế, thánh sử viết thêm về cỏ lùng mọc chung quanh lúa tốt, để rồi
thánh nhân còn đưa thêm một sứ điệp, là: hãy kiên nhẫn với cỏ lùng. Nhổ nó đi,
sẽ gây hoạ cho lúa tốt. Cho mùa gặt. Thánh nhân viết thêm: những gì tuy nhỏ như
hạt cải, vẫn có tầm quan trọng của nó, nếu ta biết dùng nó.
Với thánh Mátthêu, ta không tài nào phát
hiện được ngọc trai trong vỏ sò, nếu đa vứt bỏ cả vỏ trai lẫn ruột ngọc. Hệt
như thế, ta không thể loại bỏ lưới cào, khi bắt cá. Tất cả vật dụng đều hữu ích
cho con người. Cả những đồ xưa cũ đáng vứt bỏ. Vẫn có ích. Nếu biết sử dụng
truyện kể do thánh Mátthêu ghi, rồi ra người người cũng sẽ nhận thấy tấm lòng
bao la, tử tế mà cuộc đời đem lại, cho mỗi người. Với thánh nhân, cuộc đời người
vẫn như những điểm sáng rút ra từ dụ ngôn truyện kể theo phong cách người Do
thái viết.
Thánh Mátthêu thu thập nhiều điều từ Tin
Mừng theo thánh Máccô, và đã biến chúng thành truyện kể, theo phong cách tư
riêng của mình đối với những “con người bé nhỏ” như ngôn từ mà thánh nhân vẫn
đề cập.
Bởi, dù bé nhỏ mọn hèn không bằng ai,
những người như thế vẫn nắm bắt được thông điệp thập giá, sự chết và việc Chúa
ra đi về nơi vĩnh cửu mà mọi người không hề hay biết. Thánh nhân biết rõ Chúa
làm thế để mặc khải cho người bé nhỏ mọn hèn, nên không đả động gì về các nhu
cầu triệt để, mà mọi người cần đến. Và, thánh nhân nhìn Phục sinh như một chúc
lành Chúa ban cho đường lối thông thường ta vẫn sống. Thánh nhân còn cho ta
biết cách mà nhìn và hiểu thấu đáo sự việc để rồi sẽ cảm kích biết ơn Chúa.
Nói cho đúng, các truyện dụ ngôn do thánh
Mátthêu ghi thực sự là những truyện kể, đều rất đẹp. Đều mở cho ta thấy bí kíp
của cuộc sống bình thường luôn có Chúa cùng sống, rất đẹp.
Thánh Mátthêu tự thôi thúc mình tiến xa
hơn, hầu quả quyết rằng: quà tặng Chúa ban cũng dồi dào như thế. Ngài nhấn mạnh
đến đất lành trong dụ ngôn người gieo vãi. Đất lành, cho vụ mùa đạt gấp 30, 60
lần. Có khi còn gấp trăm lần mà mọi người hằng trông mong, hy vọng.
Về vụ mùa, thánh nhân không đả động gì đến
lúa giống hoặc đất ruộng, cho bằng chỉ nói về đức hạnh đang nảy nở trong con
người. Chí ít, là khi ta cảm kích biết ơn được am hiểu thấu đáo những gì tốt
đẹp nằm sâu trong cuộc sống. Để rồi, vẫn thích nghe Lời Chúa nói và hiểu rõ
những điều Ngài căn dặn. Đó là những Lời được ghi ở Tin Mừng. Đặc biệt, là: Tin
Mừng theo thánh Luca. Và cả Tin Mừng do chính thánh nhân ghi lại nữa. Và, lời
lẽ ở Tin Mừng còn là Lời về Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa. Lời, tỏ lộ cho Mẹ biết là
Mẹ được chúc phúc vì đã nghe và giữ lại trong lòng. Và rồi, Mẹ thực thi Lời
Ngài dạy bằng động thái thân yêu, tích cực.
Tham dự Tiệc thánh có dụ ngôn người gieo
giống hôm nay, ta cũng nên yêu cầu Mẹ chỉ cho mình con đường để sống nhân từ.
Độ lượng. Sống làm sao, chỉ thấy những gì tích cực, ở phía trước. Để rồi, sẽ
mỉm cười chấp nhận. Thực hiện. Bao lâu mình còn làm được.
Trong tinh thần đó, hãy cứ ngâm vang lời
thơ nhẹ của người nghệ sĩ còn viết thêm:
“Làm sao tình vĩnh cửu, không tan?
Yêu trọn đời này và kiếp tới
lời huyền thoại, chàng hứa với nàng
lửa thiêu thân xác thành tro than
tái sinh từ tro, tình vẫn nồng nàn.”
(Niệm Nhiên – Ngụ Ngôn Tình Yêu)
Tình yêu, với ngụ ngôn. Vẫn là tình không
tan. Không thành tro bụi. Dù là huyền thoaị, hay vĩnh cửu. Vẫn nồng nàn, như
tình Chúa với người đời. Suốt đời người.
Lm Kevin
O’Shea CSsR biên-soạn –
Mai Tá lược dịch.
No comments:
Post a Comment