Suy
Tư Tin Mừng tuần 34 thường niên năm A 26/11/2017
Tin
Mừng (Mt
25: 31-46)
Một hôm, Đức Giêsu nói với các môn đệ rằng:
“Khi Con Người đến trong vinh quang của Người, có tất cả các thiên sứ theo hầu,
bấy giờ Người sẽ ngự lên ngai vinh hiển của Người. Các dân thiên hạ sẽ được tập
hợp trước mặt Người, và Người sẽ tách biệt họ với nhau, như mục tử tách biệt
chiên với dê. Người sẽ cho chiên đứng bên phải Người, còn dê ở bên trái. Bấy giờ
Đức Vua sẽ phán cùng những người ở bên phải rằng: “Nào những kẻ Cha Ta chúc
phúc, hãy đến thừa hưởng Vương Quốc dọn sẵn cho các ngươi ngay từ thuở tạo
thiên lập địa. Vì xưa Ta đói, các ngươi đã cho ăn; Ta khát, các ngươi đã cho uống;
Ta là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã cho mặc;
Ta đau yếu, các ngươi đã thăm viếng; Ta ngồi tù, các ngươi đến hỏi han.”
Bấy giờ
những người công chính sẽ thưa rằng: “Lạy Chúa, có bao giờ chúng con đã thấy
Chúa đói mà cho ăn, khát mà cho uống; có bao giờ đã thấy Chúa là khách lạ mà tiếp
rước; hoặc trần truồng mà cho mặc? Có bao giờ chúng con đã thấy Chúa đau yếu hoặc
ngồi tù, mà đến hỏi han đâu?”
Đức Vua sẽ đáp lại rằng: “Ta bảo thật các ngươi:
mỗi lần các ngươi làm như thế cho một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta
đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy.” Rồi Đức Vua sẽ phán cùng những người
ở bên trái rằng: “Quân bị nguyền rủa kia, đi đi cho khuất mắt Ta mà vào lửa đời
đời, nơi dành sẵn cho tên Ác Quỷ và các sứ thần của nó. Vì xưa Ta đói, các
ngươi đã không cho ăn; Ta khát, các ngươi đã không cho uống; Ta là khách lạ,
các ngươi đã không tiếp rước; Ta trần truồng, các ngươi đã không cho mặc; Ta
đau yếu và ngồi tù, các ngươi đã chẳng thăm viếng.” Bấy giờ những người ấy cũng
sẽ thưa rằng: “Lạy Chúa, có bao giờ chúng con đã thấy Chúa đói, khát, hoặc là
khách lạ, hoặc trần truồng, đau yếu hay ngồi tù, mà không phục vụ Chúa đâu?” Bấy
giờ Người sẽ đáp lại họ rằng: “Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi không
làm như thế cho một trong những người bé nhỏ nhất đây, là các ngươi đã không
làm cho chính Ta vậy.” Thế là họ ra đi để chịu cực hình muôn kiếp, còn những
người công chính ra đi để hưởng sự sống muôn đời."
“Em trở về đây với Bướm
Xuân,”
“Cho tôi
mơ ước một đôi lần.”
(dẫn từ thơ Đinh Hùng)
Hôm nay đây, Bướm Chúa của
Mùa Xuân đã trở về với hình dạng của Đức Vua. Vua vũ trụ, Vua của mọi tâm hồn,
như tình tự được thánh sử ghi nhanh ở trình thuật.
Trình thuật, nay có thánh
sử rất Mát-thêu ghi về đoạn cuối cuộc sống công khai của Đức Kitô, trước khi
Ngài vào với nỗi thống khổ, và rồi sau đó, đã Phục Sinh, để vực dậy hết muôn
người.Thánh Mát-thêu làm công việc ấy bằng cung cách của người kể dụ ngôn về
ngày sau hết, có phán xét. Đọc trình thuật hôm nay, hẳn rằng người nghe lại
liên tưởng đến dụ ngôn của những chiên con và dê hiền. Phụng vụ Hội thánh lại
dùng trình thuật hôm nay để mừng kính Đức Kitô Vua, tức Vị Chánh Án vào ngày
phán xét cuối cùng.
Nhìn vào ngôn ngữ mà người
Công giáo thường sử dụng xưa nay, thì chữ “Vua” không là từ ngữ dễ nghe và dễ
chấp nhận cho bằng danh xưng khác. Đã có lúc, danh xưng “Vua” của Đức Chúa được
coi như một biểu ngữ nhằm nói lên các giá trị đạo đức hầu đối chọi với ý nghĩa
rất chúa của các vua quan ở đời. Thời nay, người người thấy mình không dễ gì
thấy được sự khác biệt giữa tính chất rất “vua” của tín hữu Đạo Chúa.
Trình thuật thánh Mát-thêu
hôm nay, Đức Giêsu được gán tặng bằng nhiều danh xưng như Con Người, Chúa Chiên
(tựa như vua Đavít), Đức Vua, Đức Chúa, Người Con ngự trên ngai vàng cùng Thiên
Chúa Cha, vv… Bằng vào các danh xưng ấy, Đức Giêsu Kitô được con dân mọi người
tôn kính như vị Chánh Án mọi dân tộc. Và hôm nay, người đọc sẽ thấy Ngài sử
dụng quyền tài phán của Chánh Án. Đó là lý do mà thánh sử coi Ngài là “Đức Kitô
rất Vua”. Và, điều đó ăn khớp với mọi hiểu biết của chúng ta khi nghĩ về vị Vua
của vũ trụ. Bởi, Ngài chính là vị Chánh Án có trọng trách phán xét tất cả những
gì con người làm, hoặc không làm.
Kinh Tin Kính của Công Đồng
Nicêa có nói Ngài sẽ đến để phán xét kẻ sống và kẻ chết. Cũng thế, các bản văn
tuyên tín khác cũng có nói dân con mọi người sẽ phải trả lời về những gì mình
làm. Thánh Kinh của người Do Thái còn tỏ cho thấy “Ngày của Đức Chúa” là ngày
mà vị Chánh án đứng lên để phán và xét. Thêm vào đó, truyền thống giáo hội còn
dạy con dân phân biệt việc phán xét vào ngày chung cục cuộc đời của mỗi người
với việc phán xét hết mọi người vào ngày thế tận. Nhưng, chẳng một ai, kể cả
Đức Kitô, biết được thời điểm với nơi chốn xảy đến công cuộc phán xét chung
cuộc ấy. Nên, việc này chỉ được kể bằng ngôn từ rất biểu trưng và thông thường
rất dễ sợ.
Kể, bằng biểu trưng hay biểu
tượng, là nói trước mọi việc trước khi việc ấy xảy đến. Và, trình thuật về sự
việc này được giảng rao khắp nơi và khắp chốn, để người Do thái cũng như dân
ngoại sẽ hồi hướng trở về. Cả Enoch lẫn Elijah cũng về lại. Ngày ấy sẽ là ngày
Cánh Chung, Phản-Kitô sẽ ngự trị một thời gian.
Và, không gian vạn vật
sẽ chuyển đổi đến rối mù, lửa từ trong/ngoài địa cầu sẽ bốc cháy. Và rồi, có
tiếng loa kèn phát lên báo hiệu sự sống lại của muôn loài và khi ấy Con Người
cũng sẽ xuất hiện giữa mây trời, rất bảng lảng. Rồi, người người cứ như thể bảo
nhau: ngày thế tận đã kề cận. Thế nhưng, lẽ thường tình của con người lại hay
chống đối những chuyện như thế. Và, phần đông sẽ không tin rằng chuyện đó là sự
thật như đinh đóng cột. Hay nhất là bảo: ta chẳng hiểu gì về việc ấy.
Chẳng hiểu, vì ngôn từ biểu
tượng mà thánh Mátthêu sử dụng chỉ để kể về một gặp gỡ rất riêng tư thân tình
giữa Đức Kitô và mỗi một người, khi ta chết. Vào lúc ấy, Ngài muốn biết, không
chỉ mỗi việc cuộc sống của ta ra thế nào, nhưng còn nhắn nhủ rằng ta đã làm gì
cho lịch sử của con người, tức đóng góp được bao nhiêu cho nhân loại. Lúc thánh
Mátthêu viết lên trang sử này, lên giấy, ngài muốn tỏ bày lập trường để ta
biết, là: mỗi người chúng ta cũng nên cải thiện lối hành xửc ủa chính mình, ở
đây. Bây giờ. Thánh nhân không mô tả những gì sắp đến cho bằng ngài muốn xác
chứng những gì phải xảy ra, ngay bây giờ.
Thánh Mátthêu diễn tả việc
ấy qua ảnh hình và biểu tượng về chiên lành và dê hiền. Ở Do thái thời xưa,
chiên lành chịu đựng cơn lạnh hay hơn dê hiền. Bởi thế nên, dê hiền cần được
bảo vệ nhiều hơn. Bằng vào mầu sắc, chiên con thường mầu trắng. Còn, dê hiền
lại là mầu đen. Ở dụ ngôn, chiên lành đứng bên phải, tức phía rất phải. Còn, dê
hiền ở bên trái tức trái rõ đành rành. Đặc biệt hơn, bằng vào biểu tượng thánh
sử viết, thì thú đàn ở phiá bên phải, vẫn phải lẽ. Còn dê hiền, là kẻ xấu nên
mới trái. Thế nhưng, dưới tầm nhìn của Chúa, thú đàn dù có trái, vẫn rất phải.
Công việc của Chánh án, là
tách chiên khỏi dê theo tiêu chuẩn nào đó. Tiêu chuẩn đây, không là 10 điều
giáo luật, vì khi bị phán xét không ai bị cật vấn điều đó. Nhưng tiêu chuẩn
phán xét, là phán đoán và xét nét về 6 công tác từ thiện rất cổ điển về lòng
thương xót mà người Do thái có thói quen gọi đó là hành xử đầy yêu thương.Cũng
chỉ là: lo cho cái ăn, thức uống, đón tiếp mời chào, cho áo mặc, trông nom chăm
sóc và viếng thăm đỡ đần. Vấn đề là, người người được hỏi có làm thế trong đời
mình không?
Thật ra,đó còn là nội qui
cuộc sống cộng đoàn do thánh Mátthêu đặt, ở Tin Mừng chương 18: “Không được để con trẻ lạc lõng, mất mát.
Không được để thành viên cộng đoàn bị bỏ rơi, cô độc”. Phán và xét, còn là
hỏi: anh/chị có tuân giữ nội qui ấy không? Nếu có, anh/chị là chiên lành. Nếu
không, anh/chị sẽ là dê hư. Ở đây, thánh Mát-thêu và -Đức Giêsu- đặt tầm quan
trọng vào nội qui giản đơn ấy cho cộng đoàn Kitô hữu thời tiên khởi. Để sau
này, sẽ không có ai bị án phạt về những gì mình đã làm hoặc định làm; mà về
những gì mình quên làm và không bao giờ chịu làm những việc như thế.
Người tốt lành không làm
việc đó vì họ thấy người có nhu cầu như chính người anh, người chị của mình.
Đức Giêsu nói: nếu người làm điều tốt lành ít là cho người anh, người chị ấy
của mình, thì tức là làm cho Chúa. Họ là người thân của Chúa. Ta làm cho người
của Chúa, chứ không phải cho người của ta. Thế nên, phán xét tích cực là phán
và xét xem ta có mừng đón vào nhà mình, những người của Chúa, thuộc gia đình
Ngài, vì họ nhìn ta như là người trong số họ.
Khi nói đến việc phán xét
nói chung, ta bao gộp tất cả mọi người. Vậy thì, “nội qui của cộng đoàn” không
chỉ là cho người Do thái hoặc cho cộng đoàn Mátthêu thời tiên khởi hoặc những
người thuộc giáo phái nào đó, thôi. Mà là, tất cả. Nội qui ấy, là để mọi người
biết mà thực hiện. Nội qui được viết trong tâm khảm của mỗi người. Cho mọi văn
hóa, sắc tộc. Mọi thời khắc của lịch sử nhân loại. Nội qui rất chung và sẽ có
phán xét cũng rất chung như thế.
Chúa có cách để giáo huấn
để họ hiểu rằng cuộc sống đích thực không cần lời nói, hoặc thể chế, dù thể chế
ấy là Hội thánh. Chúa thiết lập trong ta bản năng riêng của mội người. Cho mỗi
người. Bản năng ấy, giúp ta mở lòng ra với người đang thiếu thốn, có nhu cầu.
Dù ta là người thế nào đi nữa, Chúa cũng sẽ phán và xét chính ta, về tất cả
điều đó. Phán và xét, xem ta có làm những việc giùm giúp như thếkhông. Chính đó
là ý nghĩa của phán xét chung.
Chương 28 cuối Tin Mừng,
thánh Mathêu viết: Đức Giêsu truyền lệnh cho nhóm người bé nhỏ của Ngài hãy ra
đi mà trở nên đồ đệ của Ngài đến với muôn dân. Không cần biết họ thuộc sắc tộc
nào, có lý lịch ra sao hoặc họ từ đâu đến. Ngài dạy họ làm những việc như thế
bằng cách quan sát xem họ có làm những điều Ngài dạy trong đời mình hay không.
Tức, dạy họ sống biết giữ nội qui đề ra cho cộng đoàn của Ngài, như thánh
Mátthêu từng ghi lại. Nếu họ làm theo điều Ngài dạy, thì Ngài sẽ ở với họ suốt
mọi ngày, cho đến ngày thế tận.
Đọc trình thuật hôm nay, có
thể có người nghĩ là thánh Mátthêu muốn tách chia chiên khỏi dê, để dễ bề phân
biệt. Nhưng sự thật, đó không là phân và tách mà là đến với nhau như đàn trẻ
lạc được tìm thấy. Là, ra đi mà tìm đến với họ. Ra đi, để ở giữa những người
từng lỗi phạm nay bị bỏ rơi, quên lãng. Ra đi, giang tay mà chào đón tất cả mọi
người, đưa họ về với hòa giải và hòa hoãn. Thế đó, không là tách chia, phân
biệt. Mà là, thuộc về nhau, ở với nhau. Mà là, tất cả ràng buộc vào với nhau để
tiến vào với cộng đoàn Nước Trời Hội thánh.
Trong tâm tình cảm kích
những điều thánh sử ghi về Đức Kitô Vua, ta lại ngâm lên lời rằng:
“Em trở
về đây để nắng hồng,
Hồn xưa
còn đẹp ý xưa không?
Trăng
tình chưa nguyện lời Hoa Bướm,
Em chẳng
về đây để ngỏ lòng.”
(Đinh Hùng – Bướm Xuân)
Là Bướm Xuân hay Bướm của
Mùa Xuân, Ngài vẫn là Vua Vũ Trụ, nơi lòng người. Nay, Ngài trở về để Bướm và
Xuân nên một. Một thân. Một mình. Thứ Mình rất thánh của Chúa Xuân.
Lm Kevin O’Shea CSsR biên-soạn –
Mai Tá
lược dịch.
No comments:
Post a Comment