Suy Tư Lễ Mình và Máu
Thánh Chúa 03/6/2018
(Mc
14: 12-16, 22-26)
Hôm ấy, nhằm ngày thứ
nhất trong tuần Bánh Không Men, là ngày sát tế chiên Vượt Qua, các môn đệ thưa
với Đức Giê-su: "Thầy muốn chúng con đi dọn cho Thầy ăn lễ Vượt Qua ở
đâu?" Người sai hai môn đệ đi, và dặn họ: "Các anh đi vào thành, và sẽ
có một người mang vò nước đón gặp các anh. Cứ đi theo người đó. Người đó vào
nhà nào, các anh hãy thưa với chủ nhà: Thầy nhắn: "Cái phòng dành cho tôi
ăn lễ Vượt Qua với các môn đệ của tôi ở đâu? Và ông ấy sẽ chỉ cho các anh một
phòng rộng rãi trên lầu, đã được chuẩn bị sẵn sàng: và ở đó, các anh hãy dọn tiệc
cho chúng ta." Hai môn đệ ra đi. Vào đến thành, các ông thấy mọi sự y như
Người đã nói. Và các ông dọn tiệc Vượt Qua.
Cũng đang bữa ăn, Đức
Giê-su cầm lấy bánh, dâng lời chúc tụng, rồi bẻ ra, trao cho các ông và nói:
"Anh em hãy cầm lấy, đây là mình Thầy." Và Người cầm chén rượu, dâng
lời tạ ơn, rồi trao cho các ông, và tất cả đều uống chén này. Người bảo các
ông: "Đây là máu Thầy, máu Giao Ước, đổ ra vì muôn người. Thầy bảo thật
anh em: chẳng bao giờ Thầy còn uống sản phẩm của cây nho nữa, cho đến ngày Thầy
uống thứ rượu mới trong Nước Thiên Chúa." Hát thánh vịnh xong, Đức Giê-su
và các môn đệ ra núi Ô-liu.
“Có thay đổi gì không, màu hoa ấy?”
“Mùa hạ qua rồi, lại đến mùa thu.”
(Dẫn
từ thơ Xuân Quỳnh)
Màu
hoa ấy, là Tình Chúa tặng, nào đổi thay. Hoa màu này, là trân châu ta giữ, chẳng
thay đổi cả vào Hạ đến mùa Thu. Thu-Hạ, là xác quyết thánh sử ghi ở trình thuật
lễ Mình Máu Chúa, rất hôm nay.
Trình
thuật, nay là xác quyết về Tình Chúa yêu thương được Hội thánh đưa vào phụng vụ
lễ Mình Máu Chúa, chóp đỉnh của phụng vụ, nhằm giúp con dân trong Đạo biết mà
tri ân, cảm tạ. Tri ân, là động thái ràng buộc, không chỉ giúp ta nói lên một lần
rồi quên lãng. Tri ân, là trạng thái giúp ta bỏ giờ ra mà cảm kích ơn huệ mình
lãnh nhận. Tri ân, là động thái không chỉ xảy ra trong quá khứ, nhưng tiếp tục
cả thời hiện tại lẫn tương lai.
Lễ
Mình Máu Chúa, là lễ hội giúp ta không
chỉ nhớ lại việc Chúa đã làm vào buổi Tạ Từ, nhưng để giúp ta tái tạo và duy
trì sự hiệp thông Chúa khuyến khích tình yêu thương còn tiếp diễn. Tri ân/cảm tạ,
là bí tích Phục Sinh Ngài ủy thác cho ta, hệt như Đức Giêsu từng cảm tạ Cha
Ngài, buổi Tạ Từ. Trước khi cầm chén uống, Ngài cũng cảm tạ và nhủ khuyên đồ đệ
hãy làm thế. Ngài cảm tạ, không vì ai đó cho Ngài của ăn/thức uống để tri ân.
Ngài cảm tạ, vì Chúa Cha ủy thác cho Ngài hành xử theo cách cho đi chính mình hầu
làm của ăn/thức uống, cho mọi người. Của ăn, là sự sống mới Ngài ban phát. Thức
uống, là Máu cứu chuộc Ngài tặng trao cho ta nhận lãnh, hầu về với Giao ước có
tri ân, tạ từ, cảm kích.
Đây
cũng là cung cách người Do thái vẫn làm từ buổi trước, mà họ có thói quen đặt
tên cho nó là “toda”, tức động thái cảm
kích/tri ân mà mọi người từng làm, kể từ ngày lưu vong nơi xứ người nay quay về.
Quay về, với lời ca cảm tạ rất vui tươi, như thánh vịnh 107 còn ghi dấu. Và,
tiên tri Giêrêmia cũng đã ghi: “Người người
sẽ nghe tiếng mừng vui/hoan lạc, tiếng cô dâu/chú rể, tiếng những kẻ nói: ‘Hãy
cảm tạ Giavê các cơ binh vì Người tốt lành, vì ơn Người miên man vạn đại.”(Gr
33: 14).
Là
dân con Đức Chúa, người Công giáo chỉ có thể đạt đến bí tích Thánh Thể khi hiểu
được thế nào là lời-ca-cảm-tạ Đức Giêsu đã thực hiện qua việc Ngài cống hiến sự
sống, nỗi chết và sống lại của Ngài cho Cha. Như Đức Bênêđíchtô XVI có lần nói:
“Tiệc Tạ Từ của Đức Giêsu chính là lời cảm
tạ rất “toda” ngay trước khi đi vào
cõi chết.” Và tiếp đó, còn có lời dặn của Thày trước khi trỗi dậy: “Anh em hãy làm việc này như Thày làm hôm
nay.”
Suy
tư về sự Thống khổ của Chúa ở Tin Mừng, người người sẽ thấy thánh sử qui về
thánh vịnh ghi ở Cựu Ước. Như thánh vịnh 22 hàm ngụ ý nghĩa cảm tạ qua cụm từ “toda” của người Do thái. Xem thế thì, niềm
thống khổ và nỗi chết của Chúa là động thái cảm tạ Ngài dâng lên Chúa Cha, là Đấng
đã định như thế. Từ đó, ta có thể nói mà không sợ sai rằng: Đức Giêsu trỗi dậy
từ cõi chết là để tiếp tục nói lời “Tạ ơn
Cha” rất cao cả, trong mọi việc. Đó còn là lý do để ta quay nhìn vào ý
nghĩa của lễ hội trong năm phụng vụ, rồi cùng Chúa đem lời cảm tạ/tri ân gửi đến
mọi người.
Nói lời cảm tạ, sẽ biến ta trở thành
loại người đặc biệt đã biến đổi từ động thái tư riêng đi vào quần thể tập hợp ở
Tiệc Thánh. Chính đó là quần thể huyền nhiệm. Là, Mình Thánh Đức Kitô. Là, lý
do để Hội thánh của ta định ra lễ Mình Máu Chúa thành lễ hội đặc biệt. Mình Máu
Chúa, không là xác thể bình thường, mà là “quần thể tập hợp” thiết dựng bằng lời
tri ân, cảm tạ. Mình Máu Chúa, là “quần thể tập hợp” rất mới của Mình Máu Chúa
đã thiết lập nhờ vào Phục sinh, quang vinh.
Nhìn
vào Tiệc Thánh Thể ta mừng kính, người người sẽ nhận ra ý nghĩa của việc mình
làm. Tức, đang tri ân, cảm tạ và đang trở thành thể xác rất thánh của Đức Chúa.
Đó là ý nghĩa của thánh lễ ta thực hiện. Là, bi hài kịch bốn màn, cũng rất chẵn.
Màn
đầu, là khởi nguyên vũ trụ, lúc Thần Khí bay là là trên nước có Lời của Tạo
Hoá: “Hãy để trái đất nổi lên khỏi nước
mà sinh sản ra vạn vật.” Xem thế thì, Thần Khí là Đấng sinh sản rất màu mỡ.
Lời Ngài rất hiệu nghiệm. Bởi, từ nơi không có gì, Thần Khí và Lời tập hợp lại
đã khiến cho sự sống trổi sinh khắp chốn. Và như thế, hiện hữu là cung cách để
vũ trụ nói lên lời cảm tạ hướng về Đấng Tạo Hoá.
Màn
Hai, dấy tràn thời gian tính, nhân ngày Truyền Tin (Lc 1), tức lập nền tảng
ngay tức khắc. Cũng một Thần Khí là Đấng phủ tràn làn nước ở thời khởi nguyên,
nay đem Đức Nữ Đồng Trinh Maria ở dưới bóng râm màu mỡ ở đó có Lời mặc lấy xác
thịt loài người. Nơi cung lòng trinh trong của Đức Nữ Trinh Maria, Thần Khí làm
đất trời trổi dậy thật rất mới. Đó là: tính “Người” của Đức Chúa. Bằng vào tính
“Người” của Ngài, Đức Giêsu đã nói lời tri ân/cảm tạ dâng lên Cha, rất mật thiết.
Màn
Ba, là thánh lễ hôm nay chất đầy lời cảm tạ vẫn tiếp tục thể hiện. Vào thánh lễ,
vị chủ tế để tay lên bánh và rượu là dấu hiệu Thần Khí “bay là là” trên thế giới
và nơi Đức Nữ Trinh Maria mà tặng ban sự sống, rất Giêsu. Sau đó, chủ tế đọc
cũng một lời truyền mà Đức Giêsu khi xưa cất tiếng: “Này là Mình Ta, Này Máu Ta”, và trong khoảnh khắc ấy, sự-sống-rất-Giêsu
nảy sinh đã trồi lên và hướng về phía trước. Bên dưới hình thù Bánh/Rượu, Đức-Chúa-Trỗi-Dậy
đích thân hiện diện với và giữa con dân của Ngài. Ngài hiện diện bằng hiện hữu
đích thực, rất thật. Đó là hiện diện thực sự, chứ không là biểu tượng.
Sự
hiện diện rất thật, tức không do ai đặt để một cách ý thức, vào khoảnh khắc mà
chính mình không nắm rõ. Đó không là hiện-diện theo ký ức mà ai đó tưởng nhớ, tức
chỉ ở nơi xa xôi không có mặt. Đó không chỉ là hồi-ức có trong đầu của người
nào. Đức Kitô có mặt thật sự nơi Tiệc Thánh Thể không chỉ vào lúc ta nhớ đến
Ngài, mà cả vào khi ta không nghĩ về Ngài, hoặc như tự hỏi không biết Ngài có
đó hay không. Ngài không hiện diện chỉ bằng hành động, như ai đó gửi điện thư
cho ta. Mà Ngài đích thân có mặt, bằng chính bản-thể rất “Người” của Ngài. Ngài
là tất cả ở đây. Bây giờ.
Khi
truyền phép, đã có đổi thay gây kinh ngạc mà thánh Tôma Akinô gọi đó là “Phép lạ lớn lao nhất Chúa từng làm”.
Thay đổi này, không có sự tương đương nào trong kinh nghiệm của ta. Bằng vào uy
quyền của Thần Khí, đã có sự hữu hiệu của Lời nơi phần sâu thẳm của niềm tin của
người dự Tiệc Thánh Thể, thực tại bánh/rượu đã biến thành thực-tại-là-Đức-Kitô.
Như Đức Maria đã nói với thần sứ: “Điều ấy
làm sao được?” Thật ra, không có câu trả lời nào tuyệt diệu hơn lời thần sứ
nói: “Với Chúa, chẳng có gì là không thể!”
(Lc 1: 34-35) Lời Chúa là Lời sáng tạo, rất hiệu lực. Lời Ngài tạo thành sự
sống đến với Chúa. Lời-trỗi-dậy-từ-cõi-chết, nay đang nói và thành hiện thực.
Khi Lời mặc lấy xác phàm, Ngài có nói: “Này
là Mình Ta.” thì không ai còn ngờ vực tính xác thực Ngài đang hiện diện ở
Tiệc Thánh Thể, nữa.
Màn
Bốn: sau Truyền phép là Hiệp thông. Một lần nữa, vị chủ tế nguyện cầu cho quà
Thần Khí với câu kinh: Vâng, lạy Cha xin hãy để Thần Khí thể hiện sự tuyệt vời
của Tiệc Thánh Thể hiện diện với chúng con, nay đến ban cho chúng con hoa-quả
thánh-thiêng và ở mãi với chúng con. Xin ban Thần Khí biến đổi bánh trở thành
Thân Mình Đức Kitô, hầu thay đổi tâm can chai đá của chúng con thành con tim
đích thực. Để, khi san sẻ cùng một tấm bánh, chúng con trở thành một thân mình
trong yêu thương. Và, khi chúng con nhận đón Mình Thánh Chúa vào lòng, xin Thần
Khí và Lời hợp lực biến đổi chúng con thành Thân Mình nhiệm màu của Đức Kitô,
khiến chúng con thành Hội thánh của Ngài. Xin biến chúng con trở thành trời mới
đất mới, làm một trong Thân Mình Chúa.
Thành
thử, hiệp thông nhận đón Thánh Thể, có sự sống của Đức Giêsu cắm rễ sâu nơi tâm
can mỗi người và mọi người. Sự việc diễn tiến đến ngày Chúa ở trong mọi người
và đến lúc mỗi người và mọi người trở nên một. Trở nên thế, có động thái tràn đầy
ân-sủng, tức động tác cảm tạ/tri ân rất Thánh Thể, để mọi người cùng chúc tụng
ngợi khen Cha đã khiến Mình Thánh Chúa trở thành vĩnh cửu.
Chắc
có người sẽ hỏi: sao lại suy tư điều này vào ngày lễ Mình Máu rất thánh của Đức
Chúa?
Suy
tư, là suy về một thiên đường có động thái tri ân/cảm tạ kéo dài đến vĩnh cửu.
Có mọi người làm thế, ở nơi đó. Suy tư như thế, là bởi Tiệc Thánh Thể là Lời mở
cho sự-việc này. Phụng vụ, là động thái thưởng-thức-trước sự việc ấy. Bởi, mỗi
khi cử hành Tiệc Thánh là ta san sẻ hiệp thông với Thánh Thể. Là, sờ chạm vào
Quà Tình Yêu Vĩnh Cửu. Là, ta thực hiện cho bằng được việc tri ân/cảm tạ. Là,
hành xử một phẩm bình về văn hoá của mọi thế giới từng xem xét sự việc theo
cung cách rất khác biệt.
Tiệc
Thánh Thể không là việc lý luận dành cho người chỉ biết lý sự một cách không ý
nghĩa. Bởi, lý sự chẳng đem lại ý nghĩa gì đặc biệt. Nhưng, Tiệc Thánh Thể của
ta không là áng thơ cũng không là tác phẩm nghệ thuật, đối với người có khiếu
thẩm mỹ. Tiệc Thánh Thể, chứng tỏ cho thấy nếu chỉ là người có óc thẩm mỹ thôi,
cũng không đẹp. Tiệc Thánh Thể, không là sự kiện tôn giáo. Với người có Đạo, việc
ấy cũng không có nghĩa là đã “sốt sắng” đủ. Việc ấy, chỉ cho thấy nếu chỉ mỗi sốt
sắng thôi, cũng chưa hẳn là đạo đức đủ. Tiệc Thánh Thể của ta, không là ý niệm
hoặc việc sùng bái ta vẫn thích, mà hơn cả cử chỉ phụng thờ. Hơn rất nhiều, vì
đó là Tình cho đi. Là nhận lãnh, sẻ san, sống thực. Là cảm tạ, rất đích thực.
Phải
chăng, điều đó cũng xa hoa? Vâng. Chính thế. Thực sự, mọi việc tu-đức đều xa
hoa! Nhưng, là xa hoa Chúa ban phát mà không thu hồi. Và, ta vẫn quen như thế.
Quen, đến độ cứ nghĩ mình có quyền như thế. Quen, đến độ mình không thể gắn bó
với nhau mà không có Tiệc Thánh Thể, rất như thế.
Trong
cảm nhận điều này, cũng nên ngâm lại lời thơ còn bỏ dở, rằng:
“Có
thay đổi gì không màu hoa ấy
Mùa
hạ qua rồi lại đến mùa thu
Thời
gian đi màu hoa cũ về đâu
Nay
trở lại vẫn còn như mới mẻ.”
(Xuân Quỳnh – Hoa Cúc)
Màu
hoa đổi thay, nay là màu Chúa ban phát. Để ta và người cứ thế trở thành Thân
Mình Chúa rất thân thương, nên một. Một thân. Một mình. Rất thánh hoá.
Lm Kevin O’Shea DCCT
biên-soạn –
Mai
Tá lược dịch